Judg 20 | CYM | STEP | Dyma bobl Israel yn dod at ei gilydd yn un dyrfa fawr o flaen yr Arglwydd yn Mitspa. Roedden nhw wedi dod o bobman – o Dan yn y gogledd i Beersheba yn y de, ac o wlad Gilead i'r dwyrain o Afon Iorddonen.

Judges 20

Pobl Israel yn paratoi i fynd i ryfel

1 Dyma bobl Israel yn dod at ei gilydd yn un dyrfa fawr o flaen yr Arglwydd yn Mitspa. Roedden nhw wedi dod o bobman – o Dan yn y gogledd i Beersheba ^{▼▼20:1 Dan … Beersheba Roedd Dan wrth droed Mynydd Hermon yn y gogledd ar y llwybr masnach i Damascus. Roedd Beersheba 23 milltir i'r de-orllewin o Hebron ar y prif lwybr masnach i'r Aifft.} yn y de, ac o wlad Gilead i'r dwyrain o Afon Iorddonen. 2 A dyma arweinwyr llwythau Israel yn cymryd eu lle – roedd pedwar can mil o filwyr traed wedi eu harfogi yno i gyd.

3 Dyma llwyth Benjamin yn clywed fod gweddill pobl Israel wedi dod at ei gilydd yn Mitspa. A dyma bobl Israel yn gofyn, “Sut allai peth mor ofnadwy fod wedi digwydd?”

4 Dyma'r dyn o lwyth Lefi (gŵr y wraig oedd wedi cael ei llofruddio) yn dweud, “Roeddwn i a'm partner wedi mynd i Gibea, sydd ar dir Benjamin, i aros dros nos. 5 A dyma arweinwyr Gibea yn dod ar fy ôl i, ac yn amgylchynu'r tŷ lle roedden ni'n aros. Roedden nhw am fy lladd i. Ond yn lle hynny dyma nhw'n treisio a cham-drin fy mhartner i nes buodd hi farw. 6 Roedd yn beth erchyll i bobl Israel ei wneud. Felly dyma fi'n cymryd ei chorff, ei dorri'n ddarnau, ac anfon y darnau i bob rhan o dir Israel. 7 Rhaid i chi, bobl Israel, benderfynu beth sydd i'w wneud!”

8 A dyma nhw'n cytuno'n unfrydol, “Does neb ohonon ni am fynd adre – neb o gwbl – 9 nes byddwn ni wedi delio gyda phobl Gibea. Rhaid i ni ymosod ar y dre. Gwnawn ni dynnu coelbren i benderfynu pa lwyth sydd i arwain yr ymosodiad. 10 Bydd degfed ran o ddynion pob llwyth yn gyfrifol am nôl bwyd i'r milwyr. Pan fydd y fyddin yn cyrraedd Gibea byddan nhw'n eu cosbi nhw am wneud peth mor erchyll yn Israel.”

11 Felly dyma ddynion Israel i gyd yn mynd gyda'i gilydd i ymosod ar dref Gibea. 12 Dyma nhw'n anfon negeswyr at lwyth Benjamin, i ofyn, “Sut allech chi fod wedi gwneud peth mor ofnadwy? 13 Anfonwch y rapsgaliwns yn Gibea sydd wedi gwneud hyn aton ni i gael eu dienyddio. Rhaid cael gwared â'r drwg yma o Israel.”

Ond doedd pobl llwyth Benjamin ddim yn fodlon cydweithredu. 14 Yn lle hynny, dyma nhw'n dod o'u trefi i Gibea, a chasglu yno i fynd i ryfel yn erbyn gweddill Israel. 15 Roedd dau ddeg chwech mil o filwyr arfog o lwyth Benjamin wedi ymuno gyda'r saith mil o filwyr profiadol oedd yn Gibea ei hun. 16 Roedd y fyddin yn cynnwys saith gant o ddynion llaw chwith oedd yn gallu taro targed trwch blewyn gyda carreg o ffon dafl.

17 Roedd gan weddill Israel bedwar can mil o filwyr arfog profiadol. 18 Cyn y frwydr roedden nhw wedi bod yn Bethel ^{▼▼20:18 Bethel Gallai'r Hebraeg beth-el yma olygu "tŷ Dduw", ac mai cyfeiriad sydd at y Tabernacl yn Seilo (gw. 18:30,31).} i ofyn i Dduw, “Pwy sydd i arwain y frwydr yn erbyn llwyth Benjamin?”

A dyma'r Arglwydd yn ateb, “Llwyth Jwda sydd i arwain.”

Y frwydr

19 Yn gynnar y bore wedyn, dyma byddin Israel yn paratoi i ymosod ar Gibea. 20 Dyma nhw'n mynd allan i ymladd yn erbyn llwyth Benjamin, a sefyll mewn trefn yn barod i ymosod ar Gibea.

21 Ond dyma filwyr llwyth Benjamin yn dod allan o Gibea, a lladd dau ddeg dau mil o filwyr Israel yn y frwydr y diwrnod hwnnw.

22 Ond wnaeth byddin Israel ddim digalonni. Dyma nhw'n mynd allan eto, ac yn sefyll mewn trefn yn yr un lle â'r diwrnod cynt. 23 Roedden nhw wedi mynd yn ôl i Bethel, ac wedi bod yn crïo o flaen yr Arglwydd nes iddi nosi. Roedden nhw wedi gofyn i'r Arglwydd, “Ddylen ni fynd allan eto i ymladd yn erbyn ein brodyr o lwyth Benjamin, neu ddim?”

Ac roedd yr Arglwydd wedi ateb, “Ewch i ymosod arnyn nhw!”

24 Felly dyma fyddin Israel yn mynd allan i ymladd yn erbyn llwyth Benjamin yr ail ddiwrnod. 25 Ond dyma filwyr Benjamin yn dod allan o Gibea unwaith eto, a lladd un deg wyth mil arall o filwyr Israel.

26 Felly dyma fyddin Israel i gyd yn mynd yn ôl i Bethel. Buon nhw'n eistedd yno'n crïo o flaen yr Arglwydd, a wnaethon nhw ddim bwyta o gwbl nes roedd hi wedi nosi. Dyma nhw hefyd yn cyflwyno aberthau i'w llosgi ac offrymau i gydnabod daioni'r Arglwydd. 27 Dyna lle roedd Arch Ymrwymiad yr Arglwydd ar y pryd, gyda Phineas (mab Eleasar ac ŵyr i Aaron) yn gwasanaethu fel offeiriad. A dyma nhw'n gofyn i'r Arglwydd, “Ddylen ni fynd allan eto i ymladd yn erbyn ein brodyr o lwyth Benjamin, neu roi'r gorau iddi?”

A dyma'r Arglwydd yn ateb, “Ewch i ymosod arnyn nhw! Dw i'n mynd i'w rhoi nhw yn eich dwylo chi.”

29 Felly dyma Israel yn anfon dynion i guddio o gwmpas Gibea, i ymosod yn ddirybudd. 30 Y diwrnod wedyn dyma fyddin Israel yn mynd allan i ymosod ar lwyth Benjamin eto. Dyma nhw'n mynd ac yn sefyll mewn trefn fel o'r blaen, yn barod i ymosod ar Gibea. 31 A dyma fyddin Benjamin yn dod allan i ymladd eto, gan adael y dref heb ei hamddiffyn. Dyma nhw'n dechrau taro byddin Israel, fel o'r blaen. Cafodd tua tri deg o filwyr Israel eu lladd yng nghefn gwlad ac ar y ffyrdd (sef y ffordd sy'n mynd i Bethel, a'r un sy'n mynd i Gibea). 32 Roedd byddin Benjamin yn meddwl eu bod nhw'n eu curo nhw fel o'r blaen. Ond tacteg Israel oedd ffoi o'u blaenau nhw er mwyn eu harwain nhw i ffwrdd o dref Gibea i'r priffyrdd. 33 Tra roedd byddin Israel i gyd yn mynd i Baal-tamar i ailgasglu at ei gilydd, dyma'r milwyr oedd yn cuddio i'r gorllewin o Gibea yn dod allan 34 ac yn ymosod ar y dref – deg mil o filwyr profiadol i gyd. Roedd y brwydro yn filain, a doedd gan filwyr Benjamin ddim syniad eu bod nhw ar fin cael crasfa.

Sut oedd Israel wedi ennill y frwydr

35 Dyma'r Arglwydd yn taro byddin Benjamin i lawr o flaen milwyr Israel. Cafodd dau ddeg pum mil a chant o filwyr Benjamin eu lladd. 36 Roedd byddin Benjamin yn gweld ei bod ar ben arnyn nhw!

Roedd byddin Israel wedi ffoi o flaen milwyr llwyth Benjamin, gan wybod fod ganddyn nhw ddynion yn cuddio ac yn barod i ymosod ar Gibea. 37 Ac roedd y dynion hynny wedi rhuthro i ymosod ar Gibea, a lladd pawb oedd yn byw yno. 38 Roedden nhw wedi trefnu i roi arwydd i weddill y fyddin eu bod nhw wedi llwyddo. Bydden nhw'n cynnau tân a gwneud i golofn o fwg godi o'r dref. 39 A dyna pryd fyddai byddin Israel yn troi a dechrau gwrthymosod.

Roedd milwyr Benjamin eisoes wedi lladd rhyw dri deg o filwyr Israel ac yn meddwl eu bod nhw'n ennill y frwydr fel o'r blaen. 40 Ond yna dyma nhw'n gweld colofn o fwg yn codi o'r dref. Roedd y dref i gyd ar dân, a mwg yn codi'n uchel i'r awyr. 41 Pan drodd byddin Israel i ymladd, dyma filwyr llwyth Benjamin yn panicio – roedden nhw'n gweld ei bod hi ar ben arnyn nhw. 42 Dyma nhw'n ffoi o flaen byddin Israel, ar hyd y ffordd i'r anialwch. Ond roedden nhw'n methu dianc. Roedd milwyr Israel yn eu taro nhw o bob cyfeiriad. 43 Roedden nhw wedi amgylchynu byddin Benjamin a wnaethon nhw ddim stopio mynd ar eu holau. Roedden nhw'n eu taro nhw i lawr yr holl ffordd i'r dwyrain o Geba.

44 Cafodd un deg wyth o filoedd, o filwyr gorau llwyth Benjamin, eu lladd. 45 Dyma'r gweddill yn dianc i'r anialwch, i gyfeiriad Craig Rimmon. Ond lladdodd byddin Israel bum mil ohonyn nhw ar y ffordd. Dyma nhw'n aros yn dynn ar eu sodlau yr holl ffordd i Gidom, a lladd dwy fil arall.

46 Felly cafodd dau ddeg pum mil o filwyr llwyth Benjamin eu lladd y diwrnod hwnnw – i gyd yn filwyr profiadol. 47 Chwe chant oedd wedi llwyddo i ddianc i Graig Rimmon, a buon nhw yno am bedwar mis.

48 Dyma fyddin Israel yn troi yn ôl a mynd drwy drefi Benjamin i gyd, yn lladd popeth byw, pobl ac anifeiliaid. Yna llosgi'r trefi'n llwyr, bob un.